Niniejsza notka to jakby synteza dwóch poprzednich. Legenda o zamrożonym Disneyu przypomniała mi o powieści dla młodzieży „Synteza” Macieja Wojtyszko, w której w świetlanej przyszłości roku 2059 naukowcy wskrzeszają dwie osoby zahibernowane w roku 1979: polskiego nastolatka Marka Torlewskiego i latynoskiego dyktatora Muantę Portale y Grazia.
Marka zamrożono w stanie śmierci klinicznej ze względu na wrodzoną nieuleczalną wadę serca. Sędziwy Muanta chciał sobie po prostu przedłużyć życie, a do ciekłego azotu trafił tuż przed tym jak jego reżim został obalony przez partyzantów pod wodzą niejakiego Raula Zermeno.
Za życia Muanta był „osobistym znajomym tak znanych i osławionych faszystowskich kreatur jak Franco, Pinochet, ba nawet Hitler” – to tak a propos przedostatniej notki. Na podstawie nielicznych podanych w powieści geograficznych szczegółów można umieścić jego kraj w okolicach Nikaragui, co sugerowałoby że pierwowzorem Muanty był obalony właśnie w 1979 roku Anastasio Somoza Debayle, a Raula Zermeno – Daniel Ortega (który nawiasem mówiąc niedawno temu wygrał wybory – congratulacion!).
Zdaje się, że "Synteza" to ostatnia polska książka science-fiction przedstawiająca optymistyczną wizję przyszłości socjalizmu. Wydano ją w 1978 roku Mniej więcej w tym samym czasie Edmund Wnuk-Lipiński pisał „Wir pamięci”, powieść której akcja w pierwotnej wersji rozgrywała się w PRL przyszłości, no ale ta wizja nie jest już wcale optymistyczna.
Futurystyczny PRL w tej książce to dyktatura zapewniająca wprawdzie życie na znośnym poziomie, ale właśnie dzięki temu bardziej upiorna, bo zabijająca w ludziach nawet chęć buntu (powieść w końcu ukazała się w roku 1979 za cenę zamienienia polskich nazwisk na kosmopolityczne „Ira”, „Marten” i „Webb” oraz nazwy państwa na „Apostezjon”).
W latach 80. nawet pisarze science-fiction nie byli w stanie wymyślić żadnej przyszłości dla tego ustroju – choćby i pesymistycznej. Dominowała najwyżej wizja wielkiej wojny atomowej jak w przeboju polskiej science-fiction roku 1985 – „Głowa Kasandry” Baranieckiego. W tym samym roku ukazało się drugie i ostatnie wydanie „Syntezy”.

Dzisiejszy ranking będzie trochę plagiatem, bo w całości oprę go o jedną książkę, za to rewelacyjną. To przewodnik po aktorach charakterystycznych „Hey! It’s That Guy!”, pamiątka po nieistniejącym już chyba serwisie fametracker.com.
Książka podzielona jest na rozdziały takie jak „armia”, „szpital”, „sąd” czy „przedmieścia” i poświęcona jest aktorom obsadzanym najczęściej w stereotypowych rolach „oślizgłego prawnika” czy „skorumpowanego doradcy prezydenta”.
Kocham tę książkę już za sam język, jakim jej autorzy piszą o kulturze masowej. Oto fragmenty wstępu do rozdziału „Armia”:
„Baaaaa… czność! Jesteś teraz w armii. Najpierw zgnoi cię niestrudzony sierżant od musztry. Jeśli to przeżyjesz, niewątpliwie przydzielą cię na jakiś zapomniany odcinek, gdzie twój twardy lecz szlachetny dowódca zawsze będzie musiał ulec rozkazom aroganckiego przełożonego, którego interesuje tylko własna kariera i który po prostu nie wie nic o tym, jak jest tutaj w okopach, man! Co gorsza, obok ciebie będzie też w okopach jeden gadatliwy, natrętny przygłup. Na szczęście znajdziesz pociechę w przyjaźni z tym sympatycznym, uśmiechniętym twardzielem, który widział już tu niejedno”.

Ranking zaczynam od aktora charakterystycznego wszech czasów – Petera Stormare. Ponieważ jest Szwedem, w Hollywood zawsze obsadzają go w roli „osoby mówiącej z silnym obcym akcentem”. Przy czym akcent może być rosyjski („raszian kąpjuters, amerikan kąpjuters, dejarol mejdintajłan!”), niemiecki („Wi ar ze nihilists, Lebowski! Wi biliw in nofynk!”), włoski („Ze grejt Kawaldi newer paniks!”) czy po prostu demoniczny („Ju will liw, Dżon Konstantin!”). Liczę na to, że Stormare kiedyś – tak jak „ten nadwrażliwy krzykacz” czy „ten głodujący artysta, który jednak jest jakiś taki pulchniutki”, kiedyś wreszcie awansuje na aktora pierwszego planu.

Jak słusznie zauważa przewodnik – w każdym filmie o mafii musi być jakiś psychol, którego ciągle swędzi palec na spuście. Musi być też jeden wewnętrznie skonfliktowany gangster, który ma moralne wątpliwości. I zawsze musi być jeden zwalisty gangster, który myśli powoli, ale świetnie zna się na kuchni, zwłaszcza na przyrządzaniu cielęciny. I jego właśnie będzie grać Joe Viterelli.

Film o więzieniu, w którego obsadzie zabraknie Danny’ego Trejo, nie zasługuje nawet na przecwelenie pod prysznicem. Facet w końcu naprawdę siedział w San Quentin, a do Hollywood trafił przez scenarzystę poznanego na spotkaniu Anonimowych Kokainistów! El rispekto, hombre. Role Danny’ego w scenariuszach opisane są zwykle jako „Więzień”, „Charlie Brzytwa” czy „Maczeta Cortez”. Rzut oka do imdb pokazuje, że Danny obecnie pracuje nad rolą El Negro w filmie „El Camino del Diablo”. Karamba!
Dos mensiones honorables idą jeszcze dla C.C.H. Pounder, fantastycznej stereotypowej "twardej policjantki" oraz J.T. Walsha, odwiecznego "skorumpowanego polityka". Szkoda, że już nie żyje – piszą autorzy przewodnika – bo już nigdy nie zagra Dicka Cheneya. I jak zwykle się z nimi zgadzam.

„Sam pan wie jaka jest prawica. Polityka jest dla nich ważniejsza od wszystkiego. To są dzicy, bezwzględni kłamcy. My na lewicy powinniśmy się po prostu do tego przyzwyczaić” – powiedział Ken Loach w wywiadzie, który ukazał się dzisiaj w kulturze. Chyba tylko na papierze, ale nie jestem pewien (rzadko kiedy potrafię odnaleźć swoje teksty w portalu i nigdy nie wiem, dlaczego coś jest online a czegoś nie ma).
Reżyser „Wiatru buszującego w jęczmieniu” skomentował w ten sposób nagonkę prawicowych brukowców przeciwko jego filmowi, w którym Cillian [wzdech!] Murphy gra faceta uwikłanego w irlandzką wojnę o niepodległość. Film pokazuje niewygodną dla brytyjskiego establishmentu prawdę o okrucieństwie tzw. Black and Tans, formacji rzekomo rozdzielającej zwaśnione strony irlandzkiego konfliktu, tak naprawdę jednak odpowiedzialnej za akty okrucieństwa wobec ludności cywilnej (i pośrednio nakręcenie działającej do dziś spirali przemocy).
A jednak zazdroszczę Loachowi tego, że może swoje poglądy otwarcie głosić publicznie i mimo to dostawać od brytyjskiego establishmentu forsę na robienie filmów o drażliwych momentach z historii jego kraju (oraz liczyć na to, że te filmy pokaże BBC). Prędzej spodziewałbym się kaktusa wyrastającego na dłoni prezesa Wildsteina niż wyprodukowania w Polsce fabularnego filmu o zbrodni w Jedwabnem (oraz pokazania go w TVPiS). Sam wiem, jaka jest prawica.