Definitywnym końcem republiki weimarskiej było przyjęcie przez parlament ustawy o pełnomocnictwach (Ermächtigungsgesetz) 23 marca 1933. Tego samego dnia przyjęły ją obie izby parlamentu, a wieczorem podpisał ją prezydent.
Ustawa dawała rządowi (w praktyce – kanclerzowi) pełnomocnictwo do stanowienia prawa z pominięciem parlamentu. Prawo to wprowadzono tymczasowo dla wyprowadzenia Rzeszy i Narodu ze stanu kryzysowego („Behebung der Not von Volk und Reich”) na cztery lata.
Dwukrotnie je potem przedłużono i pewnie przedłużano by dalej, gdyby nie upadek tysiącletniej Rzeszy. Po jego przyjęciu parlament stracił jakiekolwiek znaczenie, spotykał się coraz rzadziej, po 1942 już wcale.
Do wprowadzenia takiego przepisu NSDAP potrzebowała większości konstytucyjnej – dwóch trzecich głosów. Nie miało jej, nawet wliczając wszystkich koalicjantów. W tym ostatnim głosowaniu koalicjantami NSDAP byli już wszyscy (liberałowie, chadecy, narodowcy, konserwatyści, agraryści), z wyjątkiem lewicy: komunistów i socjaldemokratów.
W ostatnich wielopartyjnych wyborach z 5 marca 1933 komuniści dostali 12,3% głosów i zdobyli 81 mandatów (na 647 wszystkich). Nie dopuszczono ich jednak do udziału w głosowaniu. Partia była już wtedy nielegalna i każdą osobę choćby podejrzaną o związki z KPD więziono bez sądu.
Hitler pozwolił im wystartować w wyborach po prostu dlatego, że nie chciał, żeby wszystkie głosy lewicy zgarnęła ostatnia siła opozycyjna – SPD. Socjaldemokraci dostali więc w tych wyborach tylko 18,2% głosów i 120 mandatów.
Póki w Niemczech jeszcze funkcjonowała demokracja, SPD regularnie zgarniała około 30% głosów. Od 1930 jednak swobody demokratyczne zawieszono, w Rzeszy wprowadzono stan wyjątkowy i w tych warunkach opozycja nie mogła już prowadzić normalnej kampanii wyborczej czy nadzorować liczenia głosów.
Republika Weimarska była państwem federacyjnym. Największym krajem związkowym były Prusy, z powodów historycznych obejmujące przeszło połowę terytorium, od Nadrenii po Królewiec.
W lipcu 1932 kanclerz von Papen bezprawnie rozpędził demokratyczny rząd Prus i ogłosił, że będzie tym terytorium władać bezpośrednio. Ten krok zakwestionował niemiecki Trybunał Konstytucyjny, ale rząd zignorował ten wyrok – była to zresztą już ostatnia decyzja Trybunału.
Wybory na terenie połowy kraju można więc już było regularnie fałszować, co tłumaczy spadek poparcia dla SPD i wzrost poparcia dla NSDAP w kolejnych wyborach. W żadnych jednak NSDAP nie mogło zdobyć wystarczającej większości. W tym ostatnim parlamencie mieli razem z koalicjantem (volkistami, czyli w uproszczeniu narodowcami – DNVP) niewielką większość, 288+52=340 przy połowie wynoszącej 324.
Hitlerowi udało się pozyskać poparcie innych ugrupowań, każdemu obiecując coś w zamian. Katolikom konkordat (istotnie podpisany parę miesięcy potem), liberałom przywrócenie w kraju porządku (mieli 5 mandatów). Te ostatnie przemówienia przywódców różnych ugrupowań to fascynująca lektura. Część (np. ksiądz Ludwig Kaas, lider chadeków) sprawiała wrażenie, jakby nie zdawała sobie sprawy, że to przemówienie jest już ostatnim w ich karierze.
Marszałek Goering bał się, że w ostatniej chwili ktoś się wyłamie z tej koalicji, więc na wszelki wypadek bezprawnie ogłosił, że będzie inaczej liczyć quorum – z pominięciem 81 mandatów posłów KPD. Dzięki temu obniżył quorum do 378.
Głosy posłów nieobecnych liczono tak, jakby byli obecni, ale się wstrzymali. To było oczywiście bezprawne, ale nie było już Trybunału Konstytucyjnego, który mógłby to orzec…