Brązowe karły są blisko nas

@jugger

Z Michnikiem jest ten problem, że facet w latach ’70 uwierzył (dał sobie wmówić?), że możliwy jest jakiś sojusz lewicy z kościołem. Rozumiem go, bo też uważam że *taki* (lewicowy) kościół byłby potrzebny, powiem więcej – dla świata byłaby to wręcz manna z nieba. Wówczas jego kalkulacja nie była tak zupełnie pozbawiona podstaw – pamiętajmy, że jeszcze w latach ’60 kościół był inny, np. ten amerykański był przechylony mocno na lewo (popierał związki zawodowe, sprzeciwiał się wojnie w Wietnamie, walczył z rasizmem, nierównościami itp.). W ogóle kościół posoborowy miał inną twarz niż ten dzisiejszy, silna była wówczas np. Teologia Wyzwolenia (choć akurat nie w Polsce – my byliśmy konserwatywnym bunkrem ze zbrojonego betonu).

Niestety – cały ten postępowy trend został doszczętnie zniszczony wraz z pontyfikatem „Największego Polaka”, który był papieżem prawicy, zawiązał sojusz polityczny z Reaganem, odwrócił reformy w kościele, umizgiwał się do konserwatystów i konsekwentnie przesuwał cały światowy kościół na prawo. To był moralny kataklizm. Na punkcie walki z lewicą „nasz” papież miał obsesję, więc lewicowy kosciół z Wojtyłą na czele był niemożliwy. Michnik albo tego nie widzi, albo nie chce zobaczyć (owszem, widział pewne przyjazne gesty JPII jak wizyta w synagodze, ale już nie jego antylewicowy fanatyzm przejawiający się konserwatywnymi nominacjami i walką z „cywilizacją śmierci”), stąd te jego peany na cześć JPII.

Nawiasem mówiąc, kiedy usłyszałem rozmowę z Overbeekiem o tym co się działo w Krakowie, to w ogóle nie byłem tym zasoczony, wręcz zareagowałem ziewaniem – ot, typowy aparatczyk z prawicową mentalnością: najważniejsze żeby nie było skandalu, ręka rękę myje, amigos coś amigos, morda w kubeł, szacun na dzielni, nie pruć się na psiarni (trzeba przyznać, że nie sprzedawał ziomeczków). Zresztą w tego typu środowiskach najchętniej awansujesz ludzi, na których masz kompromaty.

Powiedzmy sobie szczerze – rachuby Michnika były chybione, bo w Polsce kościół z ludzką twarzą to zawsze było science fiction (*szczególnie* z JPII u steru, ale nieważne kto by siedział w Watykanie, co bardzo dobrze widać dzisiaj). U nas zawsze rządziła czarna sotnia, a całe środowisko katolicyzmu otwartego można by zmieścić na jednej kanapie. W Polsce nawet dziś (!) katolicyzm otwarty, reprezentowany przez katolickich publicystów w typie Dominiki Wielowieyskiej, ma rys prawicowy. Dla niemieckiej chadecji to musi być szok.

@ergonauta
”u nas wcale nie musiała zajść laicyzacja w stylu holendersko-francuskim. Dużo bardziej prawdopodobny były model Węgier”

Wydaje mi się, że Michnik – o którym już tu wyżej rozmawialiśmy – obawia się właśnie takiego, węgierskiego scenariusza (że zlaicyzowana Polska skręci gwałtownie w prawo), i stąd jego obrona kościoła jako stabilizatora społecznego (czynnika tonującego nastroje, osłabiającego -zdaniem Michnika – endecki, czarnosecinny nacjonalizm). No ale na Węgrzech kościoły są puste, a społeczeństwo mocno prawoskrętne. Niemniej moim zdaniem właśnie jesteśmy świadkami tego procesu – przecież ta osierocona przez JPII młodzież nie pobiegnie wcale do Zandberga, tylko raczej do Ziemkiewicza, Bąkiewicza i Maxa Kolonki. I nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ opcji „lewica” nie ma w ogóle w karcie dań, ludzie nawet nie wiedzą o jej istnieniu, a nawet jeśli wiedzą, to nie jest to opcja atrakcyjna dla kogokolwiek poza tzw. Zbawixem (to po prostu nie jest „sexy”; sexy-lewicą był np. RAF w Niemczech Zachodnich pół wieku temu, ale nie jacyś nudziarze-gołodupcy). Czy jest na to jakieś rozwiązanie? Moim zdaniem nie, bo po prostu wylosowaliśmy złe karty – Zeitgeist nam nie sprzyja i musimy to przełknąć.

Ale ja, w odróżnieniu od Michnika, nie łudzę się, że kościół instytucjonalny (szczególnie w polskim wydaniu) by nas od tego uchronił. Z JPII czy bez niego Polska i tak skręca w prawo, przy czym zmieniają się niuanse tej prawicowości (różne rzeczy można o moherach powiedzieć, ale z pewnością nie usłyszę od nich np. liberalnego bełkotu o prywatyzacji służby zdrowia czy usprawiedliwiania darwinizmu społecznego – co u korwinoidów jest częste). To jest dylemat typu „Matka Boska czy Prawa Rynku?”.

Kaczyński zasadniczo miał rację, mówiąc o „Budapeszcie w Warszawie”: ja widzę ten Budapeszt jako zlaicyzowane, prawicowe koszary rządzone przez jakiegoś Orbana z ksenofobicznym społeczeństwem wychowanym w resentymencie i teoriach spiskowych.

Tak, wiem, że mówiąc o Węgrzech, koledze chodziło o liczbę gwiazd porno na milion mieszkańców. Tylko że w niczym nam to nie pomoże – ostatnio za sprawą Podcastexu odświeżyłem sobie „Balladę o lekkim zabarwieniu erotycznym” (https://anchor.fm/podcastex/episodes/ODCINEK-80-Ballada-o-lekkim-zabarwieniu-erotycznym-gocinnie-Bolesaw-Chromry-e2044s8) – uderzające jest to, że fakt rekrutowania dziewczyn do walk w kisielu za 50 złotych przez oblecha objeżdżającego upadłe PGR-y dwadzieścia lat temu wynikał wcale nie z przemian obyczajowych, tylko z przymusu ekonomicznego (przecież tam w co drugim domu wisiał portret papieża).

@wo

Ok – może faktycznie mam confirmation bias, bo „Wyborczą” kupuję dla lewicowych (a przynajmniej lewicujących) tekstów, które jednak się tam ukazują, Gadomskiego odpuszczam, a takiego Maziarskiego czy Matczaka czytam dla beki.

Zawsze miałem wrażenie, źe GW to co prawda gazeta postuniowolnościowa (czyli centroliberalna), w której można jednak przeczytać spektrum opinii, zawsze istniał tam jakiś lewacki kącik (który co prawda może mniej dotyczył ekonomii, a bardziej obyczajówki).

Przecież te bzdety Hartmanna czyta 10 osób na krzyż, to tylko wypełniacz. Założę się, że nikt z redakcji tego nawet nie przeczytał przed publikacją (chyba że korektor, którego interesują literówki w tekście). Każda redakcja czasem wrzuca taką pulpę, to tak jak z tymi sążnistymi tekstami o JPII 20 lat temu, które są bo muszą być.