Serial „Hotel Zacisze”, odcinek szósty – „The Germans”. Czy może być lepszy komentarz dla dzisiejszej polskiej polityki zagranicznej?
Basil Fawlty, właściciel hotelu, przyjmuje grupę niemieckich gości. Bardzo mu się to nie podoba, bo razem ze zdemenciałym majorem (stałym gościem hotelu), Fawlty wciąż nie może Niemcom zapomnieć drugiej wojny światowej. No ale cóż – cedzi przez zaciśnięte zęby – skoro już weszliśmy do tego europejskiego wspólnego rynku to się podporządkuje, chociaż oczywiście głosował przeciw.
W międzyczasie Basil Fawlty dostał w kuchni patelnią w łeb (stąd bandaże). Ten przykry incydent zradykalizował jego stosunek do „Ze Germans”. Gdy przyjmuje od swoich gości zamówienia, obsesyjne skojarzenia z wojną zmuszają go przekręcania nazwy każdego dania – np. „pickled herring” zamienia się „Hermanna Goeringa”. Doprowadza tym jedną z turystek do płaczu. Fawlty ma bolesną świadomość, że jak zawsze w tym serialu wyszedł na kompletnego durnia, ale oskarża o to swoich gości – „to wy zaczęliście! napadliście na Polskę!”.
Trzydzieści lat temu dla Anglików postawa obsesyjnego wypominania Niemcom wojny już zasługiwała najwyżej na burzę śmiechu publiczności w studio BBC. U nas budzi aplauz moherowego elektoratu. Czy to nie jest najlepsze podsumowanie naszej polityki – to po prostu sitcom z oklaskami zamiast śmiechu?

Obserwuję z przykrością jak słowo „kontrowersyjny” traci na naszych oczach swoje pierwotne znaczenie (czyli „budzący zróżnicowane oceny”) i przekształca się w coś w rodzaju uniwersalnego określenia negatywnego. Zamiast powiedzieć, że film jest kiepski mówi się, że jest „kontrowersyjny” – dzięki temu wypowiedź brzmi bardziej „ętelektualnie”. Zabawnie wypadło to w niedawnym sporze o to, czy niejaki „Ogień” był postacią kontrowersyjną – otóż jeśli jest na ten temat jakiś spór, to był postacią kontrowersyjną po prostu z definicji.
Znaczna część zamulenia naszego dyskursu bierze się z tego, że wiele słów chcemy przerabiać tak, by były znaczeniowo tożsame słowom „fajny”/”niefajny” – innym przykładem jest słowo „obiektywny”. Mówi się „obiektywny komentator” czy „obiektywna recenzja” zamiast „komentator zgodny z moimi poglądami” czy „recenzja zgodna z moją oceną”.
Tak naprawdę jednak „obiektywny” to „niezależny od poznającego podmiotu”. Obiektywna powinna być informacja, ale komentarz czy recenzja z definicji zależą i powinny zależeć od poznającego podmiotu, którym jest sam recenzent czy komentator. Obiektywny recenzent to kiepski recenzent, bo sam nie ma swojego zdania na temat tego co recenzuje.
Mechanizmem napędzającym to zjawisko jest nasza niechęć do przyznania, że nasze sądy są po prostu naszymi sądami. Zamiast „ja tu widzę słabe punkty” mówimy „można tu dostrzec pewne słabe punkty”, bo nam się wydaje, że nasze słowa zyskują na tym powagi. Osobiście jednak uważam, że ten zwyczaj jest totalnie kontrowersyjny i bardzo nieobiektywny. Nie chcę tu rzucać żadnych alibi, ale to maksymalny kompromis po prostu.

Znowu rozwiązałem sobie quiz politycznego kompasu. W ciągu ostatnich dwóch lat zrobiłem się mniej lewicowy gospodarczo i radykalniej wolnościowy, ale to nie były jakieś przełomowe zmiany. Dalej sytuuję się w lewym dolnym rogu skali, tam gdzie lądują ludzie opowiadający się jednocześnie za swobodą obyczajową i za społeczną kontrolą gospodarki. Mój obecny wynik to:

Economic Left/Right: -4.25
Social Libertarian/Authoritarian: -5.44

Mój wynik za rok 2004 można znaleźć na mapie poglądów miłośników fantastyki.

Z mapy na stronie politicalcompass wynika, że idealnymi politykami dla mnie są Nelson Mandela i Dalaj Lama. Ba! Gdyby tak wystartowali w Polsce, może wreszcie miałbym jakąś „swoją” opcję polityczną…

Uwaga, zdarzyło mi się pochwalić stanowisko rządu. Propozycja Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej by w kwestii oznaczania gier komputerowych przyjąć rozwiązanie ogólnoeuropejskie jest po prostu zdroworozsądkowa. A na tle PiS-owskiego projektu ustawy o dobrych mediach, wręcz błyskotliwie rewelacyjno rewolucyjna. Będę za nią trzymał kciuki.

Przepraszam, znowu będzie o polityce. Ja od polskich polityków chcę w sumie tylko jednego: infrastruktury. Mogę sam na własny koszt dbać o swoje zdrowie czy bezpieczeństwo, ale sam sobie nie zbuduję autostrady do granicy ani porządnego terminala na Okęciu. Przyśpieszenie budowy autostrad obiecywał premier Marcinkiewicz, potem premier Kaczyński. Marcinkiewicz tylko spowolnił, a Kaczyński storpeduje do reszty. Szefem GDDKiA zostanie nieudolny urzędnik, którego krył prezydent Kaczyński – podczas jego rządów w Warszawie, osobnik ów rozkopał liczne skrzyżowania pod ślimaczące się remonty-pośmiewiska. Czy jest w Polsce jeszcze ktoś kto łudzi się, że za rządu PiS budowa autostrad będzie wyglądała lepiej od kompromitacji takich jak budowa wiaduktu przy Galerii Mokotów? Ten sam dyrektor. Ten sam kryjący go prezydent.
Za rządu PiS możemy liczyć jeszcze na otwarcie autostrady A-18 do granicy (co tak naprawdę oznacza dokończenie budowy rozpoczętej jeszcze przez Niemców, ich gratuliere) oraz otwarcie odcinka A-1 pod Gdańskiem, który zaczęto budować jeszcze za rządów SLD. To wszystko. PiS niczego nie rozpoczął. Czy będzie potrafił choćby dokończyć?